باشگاه نقالان _ گفتگو : استاد ابوالقاسم دهقانی یكی از چهرههای ماندگار ادبیات ایران است. شاهنامهخوانیهای او در محافل ادبی و آیینهای سنتی در سراسر كشور نام حكیم ابوالقاسم فردوسی را زنده نگه داشته است. او یكی از بزرگان ایل بختیاری است و شاهنامه را یكی از كتب ارزشمند بختیاریها میداند و میگوید: در جشنها و آیینها شاهنامه همیشه خوانده میشد و هنوز هم در منطقه لرستان شاهنامهخوانی رواج دارد. او در ۷۶سالگی هنوز هم با صلابت و صدایی رسا داستانهای حماسی شاهنامه را میخواند. استاد ابوالقاسم دهقانی در روستای ده سفید حاج درویش از توابع الیگودرز به دنیا آمد و پدرش بهدلیل علاقه زیاد به حكیم فردوسی، نام ابوالقاسم را برای او انتخاب كرد. میگوید: از كودكی آموختم كه شاهنامه با گوشت و پوست مردم ایل بختیاری عجین شده است و همه بختیاریها شاهنامه را بهعنوان یكی از كتب ارزشمند میشناسند.
او از شب یلداهای آن سالها و سنت شاهنامهخوانی اینگونه میگوید: زندگی در آن سالها با زندگیهای امروز تفاوت بسیاری دارد. آن روزها خبری از تلویزیون و ماهواره و اینترنت نبود و مردم بیشتر از حال هم خبر داشتند و عشقها و دوستداشتنها همگی واقعی بود. در مراسم مختلف و اعیاد و بهخصوص شب یلدا همه اقوام در خانه رئیس ایل و یا كدخدا و بزرگ فامیل جمع میشدند و از شب تا صبح شاهنامهخوانی میكردند. آن روزها اوقات فراغت همه مردم با شاهنامهخوانی و خواندن خمسه نظامی و داستان امیرارسلان نامدار سپری میشد. آن سالها میوههایی مانند انار و پرتقال كمتر پیدا میشد و برای شب یلدا كدویی را در تنور میانداختند و همراه با كشمش و سنجد و گندم برشته شده و هندوانه میخوردند. شب یلدا همه در خانه بزرگ ایل جمع میشدیم و چشم به دهان شاهنامهخوانهای ایل میدوختیم. كرسیهای بزرگی به پا میشد و آنها با صلابت زیاد شعرهای حماسی استاد سخن حضرت فردوسی را میخواندند. هیچگاه فراموش نمیكنم زمانی كه در قسمتی از شعرهای حماسی، پهلوانان و لشكر ایران شكست میخوردند، پیرمردها از ناراحتی سر به گریبان میشدند و سری به نشانه تأسف تكان میدادند و زمانی كه لشكر ایران پیروز میشد همه از خوشحالی دست میزدند و شادی میكردند. آن سالها توقعات بسیار كم بود و مردم درگیر چشم و همچشمیها نبودند و در كمال سادگی شبها در خانههای هم مهمان میشدند.
وی درباره آموختن شاهنامه و اهمیت آن برای ایران میگوید: من در مكتبخانه درس خواندم و شاهنامه را نزد پدر آموختم. وقتی میخواستم شاهنامه را مقابل پدر بخوانم او با دقت گوش میداد و هر وقت بیتی را اشتباه میخواندم با چشمانش به من میفهماند كه آن را اشتباه خواندهام و باید بیشتر مطالعه كنم.
او ادامه میدهد: شاهنامه سند اصالت و قباله نجابت ایرانیهاست و همه ما ایرانیها مدیون جناب فردوسی هستیم. سرودهای حماسی ایران همیشه از اشعار شاهنامه انتخاب میشدند و در جنگ ۸ساله دفاعمقدس نیز در جبههها اشعار حماسی شاهنامه را میخواندند.
استاد دهقانی در پایان میگوید: از اینكه عمر و همه زندگیام برای شاهنامه سپری شده است خوشحالم و بعد از من این مسیر در خانواده ما ادامه پیدا خواهد كرد. چقدر زیباست كه در آستانه شب یلدا همه در خانه بزرگ فامیل جمع شویم و اشعار شاهنامه را بخوانیم و فردوسی را به نسلهای آینده معرفی كنیم و به آنها بگوییم كه ایران و ایرانی تا ابد مدیون حضرت ابوالقاسم فردوسی است؛ این شب یلدا فرصت مناسبی است برای این ادای دین.
منبع : روزنامه همشهری